Fast Boot Nedir, Nasıl Açılır ve Ne Zaman Kullanılmalıdır?

Bilgisayar kullanıcılarının sıklıkla karşılaştığı fakat birden fazla vakit ayrıntılarına hakim olmadığı BIOS ayarları, sistem performansı üzerinde düşündüğünüzden daha büyük tesire sahiptir. Bu ayarlardan biri olan Fast Boot ya da Türkçesiyle Hızlı Önyükleme, sistemin açılış müddetini kısaltmak için kullanılan hayli fonksiyonel bir özelliktir. Çağdaş bilgisayarlarda bilhassa SSD’lerle birlikte yaygınlaşan bu özellik, kullanıcıların vakitten tasarruf etmelerine yardımcı olurken birtakım durumlarda baş karışıklığına ve teknik sıkıntılara da yol açabilir.

Fast Boot’un ne olduğu, nasıl çalıştığı ve ne vakit aktifleştirilmesi gerektiği üzere sorulara net karşılıklar verebilmek, hem donanım hem yazılım tarafındaki temel dinamikleri anlamayı gerektirir. Pekala, Fast Boot nedir ve hangi durumlarda kullanılmalıdır?

Fast Boot Nedir?

Fast Boot, bilgisayarın açılış müddetini kısaltmak maksadıyla BIOS (veya UEFI) üzerinden aktifleştirilebilen bir özelliktir. Bu özellik etkin hale getirildiğinde, sistem her açılışta gerçekleştirdiği birtakım temel donanım denetimlerini ve başlangıç testlerini atlayarak daha kısa müddette Windows işletim sistemine geçiş yapar. Örneğin bellek testleri, klavye taramaları yahut POST (Power-On Self-Test) süreci üzere adımlar ya büsbütün atlanır ya da daha yüzeysel bir formda gerçekleştirilir.

Fast Boot’un temelde yaptığı süreç, sistemin evvelki durumunu hafızada saklamak ve yine başlatıldığında bu bilgileri kullanarak birtakım süreçleri tekrar çalıştırmak yerine direkt işletim sistemini yüklemektir. Bu sayede kullanıcı, bilgisayarın tam kapanmasından sonra bile birkaç saniyede masaüstüne ulaşabilir.

Fast Boot Nedir, Nasıl Açılır ve Ne Vakit Kullanılmalıdır?

Fast Boot’un Avantajları

Hızlı önyükleme özelliği her ne kadar vakit kazandıran pratik bir tahlil sunsa da, birtakım durumlarda sistem kararlılığı ve donanım uyumluluğu açısından çeşitli riskler barındırabilir. Bu nedenle Fast Boot’u etkinleştirmeden evvel mümkün dezavantajlarını da göz önünde bulundurmak kıymetlidir. İşte dikkat edilmesi gereken kimi noktalar:

• Zaman Tasarrufu: En büyük avantajı sistem açılış müddetini önemli oranda kısaltmasıdır. Bilhassa HDD kullanan sistemlerde fark daha besbelli halde hissedilir.
• Kullanıcı Tecrübesi: Bilgisayarını sık sık açıp kapatan kullanıcılar için daha süratli erişim sağlayarak verimliliği artırır.
• Enerji Tüketimi: Birtakım dizüstü modellerde, süratli önyükleme özelliği batarya tüketimini optimize ederek daha verimli bir kullanım sunabilir.

Fast Boot’un Dezavantajları

Fast Boot’un sunduğu kolaylıklar kadar, birtakım teknik sınırlamaları da vardır. Bilhassa sistem üzerinde donanım değişikliği yapılmışsa ya da birden fazla işletim sistemi kullanılıyorsa bu özellik çeşitli uyumluluk meselelerine neden olabilir.

• BIOS Erişim Meseleleri: Süratli açılış nedeniyle BIOS ekranına ulaşmak zorlaşabilir.
• Donanım Algılama Sorunları: Yeni takılan RAM, SSD yahut ekran kartı üzere bileşenler birinci açılışta algılanmayabilir.
• Çift Sistem Kullanımı: Windows + Linux üzere çoklu işletim sistemi kurulumlarında Fast Boot, önyükleyiciyle çakışma yaşayabilir.
• Veri Bütünlüğü Riski: Beklenmeyen kapanmalarda yahut sistem çökmesinde hazırda bekletme evrakının bozulması önyükleme döngüsüne neden olabilir.

Fast Boot Nasıl Açılır yahut Kapatılır?

Fast Boot özelliğini aktifleştirmek ya da devre dışı bırakmak için BIOS/UEFI arayüzüne erişmeniz gerekir. Bu süreç, bilgisayarın marka ve modeline nazaran farklılık gösterebilir.

BIOS Üzerinden Açma/Kapatma

BIOS üzerinden Fast Boot ayarlarını değiştirmenin temel yolu:

• Bilgisayarınızı yine başlatın.
• Açılış ekranında BIOS’a giriş tuşuna basın (genellikle DEL, F2, F10 üzere tuşlar).
• “Boot” yahut “Advanced” sekmesi altında “Fast Boot” seçeneğini bulun.
• Enter’a basarak “Enabled” (Açık) ya da “Disabled” (Kapalı) olarak ayarlayın.
• Değişiklikleri kaydedip BIOS’tan çıkın.

Not: Birtakım anakartlarda “Ultra Fast Boot” seçeneği de bulunur. Bu modda BIOS ekranına erişim neredeyse imkansız hale gelir. Bu nedenle test etabında sadece standart “Fast Boot” modunu kullanmanız önerilir.

Windows Üzerinden BIOS’a Giriş (UEFI Modu)

Modern sistemlerde, BIOS’a tuşla erişim mümkün olmayabilir. Bu durumda Windows üzerinden erişim sağlayabilirsiniz:

• Başlat > Ayarlar > Aktüelleştirme ve Güvenlik > Kurtarma yolunu izleyin.
• “Gelişmiş Başlangıç” kısmından Artık Yine Başlat seçeneğine tıklayın.
• Açılan mavi ekranda sırasıyla Sorun Sarfiyat > Gelişmiş Seçenekler > UEFI Donanım Yazılımı Ayarları seçeneklerini izleyin.
• Son olarak “Yeniden Başlat” butonuna basın ve BIOS ekranına yönlendirilin.

Ne Vakit Kullanılmalı?

Fast Boot, sistemini ekseriyetle tıpkı yapılandırmayla kullanan, tek işletim sistemiyle çalışan kullanıcılar için epeyce yararlıdır. Fakat bilgisayarınıza sık sık donanım ekliyorsanız, farklı işletim sistemlerini test ediyorsanız yahut sistem bakım araçları kullanıyorsanız bu özelliği devre dışı bırakmak daha sağlıklı olabilir.

Fast Boot, teknolojinin sunduğu küçük lakin tesirli kolaylıklardan biridir. Gerçek yapılandırıldığında, sistem açılış mühletini gözle görülür formda düzgünleştirir. Lakin kullanım senaryonuza uygun olup olmadığını tahlil etmeden bu ayarı aktifleştirmek kimi teknik aksaklıklara neden olabilir. Karar sizin: Daha süratli bir açılış mı, daha inançlı bir başlatma mı?

Kaynak: İndir