Apple ve Meta’ya AB’den Şok Ceza: Rekor Tutarlar Gündemde

Apple ve Meta’ya  AB’den 30 milyar ₺’ye yakın para cezası aldı pekala neden? Yapılan açıklamada 2024 yılında başlayan soruşturma sonucunda ve DMA (Dijital piyasalar yasası) kapsamında tüketici haklarını korumak emeliyle ceza aldıkları belirtildi.Yeni düzenlemelere uymadığı gerekçesiyle kesilen bu cezaların, yalnızca teknoloji devlerini değil, birebir vakitte milletlerarası ekonomik istikrarları de etkileyeceği öngörülüyor. Üstelik, bu yaptırımların 2 ay içerisinde ödenmemesi halinde cezaların kademeli olarak yenilenmesi de gündemde. Pekala ödenecek toplam ceza fiyatı ne kadar ?

Resmi açıklamada Meta’ya 200 milyon, Apple’a ise 500 milyon euro olarak toplam 700 milyon euro para cezası kesildi.

Apple ve Meta’ya kesilen rekor ceza’nın sebebi ne?

Apple, App Store’daki geliştiricilere kullanıcılarını dış kaynaklardaki alternatif teklifler hakkında bilgilendirme, bu tekliflere yönlendirme ve satın alma sürecine müsaade verme hakkı tanımalıydı. Fakat yapılan incelemelerde, Apple’ın bu haklara tam manasıyla müsaade vermediği ortaya çıktı.

Apple’a yönelik tenkitlerin merkezinde, uygulama geliştiricilerden alınacak olan “Core Technology Fee” isimli yeni fiyatlandırma modeli bulunuyor. Bu modele nazaran, geliştiriciler App Store dışında kullanıcıya ulaşsa bile, Apple’a makul bir kullanım fiyatı ödemek zorunda kalabiliyor. AB yetkilileri, bu sistemin rekabeti engelleyici ve geliştirici özgürlüğünü kısıtlayıcı olduğu görüşünde.

Meta’ya kesilen cezanın desteği ise, Facebook ve Instagram kullanıcılarına sunulan tartışmalı seçenek: “Verilerini paylaş ya da fiyat öde.” Bu model kapsamında kullanıcılar, şahsileştirilmiş reklamlara müsaade vermezlerse, platformları fiyatlı olarak kullanmak zorunda kalıyor. AB, bu yaklaşımın kullanıcı haklarına alışılmamış ve adil olmayan bir tercih dayatması olduğunu savunuyor.

Meta’ya kesilen cezanın desteği ise, Facebook ve Instagram kullanıcılarına sunulan tartışmalı seçenek: “Verilerini paylaş ya da fiyat öde.” Bu model kapsamında kullanıcılar, şahsileştirilmiş reklamlara müsaade vermezlerse, platformları fiyatlı olarak kullanmak zorunda kalıyor. AB, bu yaklaşımın kullanıcı haklarına karşıt ve adil olmayan bir tercih dayatması olduğunu savunuyor.

Meta’nın ise ise kullanıcı bilgileri sebebiyle başı kaygıda. Kullanıcılarına fiyatlı abonelik sunan Meta öteki kullanıcılarının bilgilerini kullanarak şahsileştirilmiş reklamlar sunmaya devam ediyor. Kullanıcıların bu duruma onay verme özgürlüğü verilmemesi ise bu cezaya neden olan değerli bir etken olarak görülüyor.

Dijital hizmetler yasası nedir neyi korur?

2024’te uygulamaya alınan Dijital Hizmetler Yasası, teknoloji şirketlerine “AB’de oyunun kuralları değişti” iletisini net bir halde verdi. Yasanın temelinde güvenlik ve şeffaflık prensibini yer alıyor. Bu yasa, teknoloji şirketlerine sırf içerik barındırma değil, birebir vakitte içerik kontrolü ve kullanıcı hakları konusunda da daha fazla sorumluluk yüklüyor.

AB yetkilileri, DSA ile birlikte dezenformasyonun yayılması, yasa dışı eser ve hizmetlerin satışı ile ziyanlı içeriklerin dolaşımı üzere meselelerle daha aktif gayret edileceğini vurguluyor. Yeni düzenleme, hem bireyleri müdafaayı hem de dijital platformları daha hesap verebilir bir yapıya kavuşturmayı hedefliyor. Bilhassa büyük ölçekli platformlar, içerik kontrolü, algoritmaların şeffaflığı ve kullanıcı güvenliği bahislerinde daha sıkı denetim altına alınacak.

Apple ve Meta’ya AB’den Şok Ceza: Rekor Meblağlar Gündemde

Apple ve Meta’nın yansısı ne oldu ? Cezalar ödenecek mi?

Apple ve Meta, Avrupa Komisyonu’nun dijital alandaki düzenlemeler çerçevesinde verdikleri cezaya reaksiyon gösterdi. Apple, Avrupa Komisyonu’nun verdiği cezanın haksız olduğunu ve bu karara itiraz edeceklerini duyurdu. Apple yetkilileri, yaptırımın hem kullanıcı güvenliğini hem de eser kalitesini tehlikeye atacak halde yalnızca Apple’ı amaç aldığını söz etti. Şirket, Avrupa’daki düzenlemelerin kendi inovasyon süreçlerini ve kullanıcı odaklı hizmet anlayışını olumsuz etkilediğini savundu.

Öte yandan Meta, AB’nin başarılı teknoloji şirketlerini engellemeye çalıştığını sav etti. Meta, AB’nin kararını sadece bir para cezası olarak değil, birebir vakitte şirketin iş modeline yönelik doğrudan bir müdahale olarak kıymetlendirdi. Şirket, bu çeşit cezaların dijital pazarın geleceği üzerinde olumsuz tesirler yaratabileceğini öne sürdü.

AB Komisyonu ise verilen kararın gerisinde durdu. Kararların net ve istikrarlı olduğu belirtildi. AB yetkilileri, yeni düzenlemeler ile dijital platformların daha adil ve şeffaf hale gelmesini hedeflediklerini vurguladı.

Ceza Kararı ABD ile Krize mi Neden Olacak ?

Avrupa Birliği’nin Meta ve Apple’a yönelik aldığı yeni kararlar, yalnızca dijital dünyayı değil, memleketler arası ticaret istikrarlarını de tekrar şekillendirme potansiyeli taşıyor. Dijital Hizmetler Yasası kapsamında uygulamaya konulan para cezaları, AB ile ABD ortasındaki ekonomik münasebetlerde yeni bir tansiyonun habercisi olabilir.

Söz konusu yaptırımların, Lider Trump’ın Avrupa’ya yönelik tarifeleri askıya aldığı 90 günlük sürecin çabucak akabinde gelmesi de dikkat cazip bulunuyor. Ekonomistlere nazaran, AB’nin dijital platformları düzenlemeyi amaçlayan bu atılımı yalnızca teknoloji devlerine yönelik bir müdahale olmakla kalmayacak, tıpkı vakitte ABD ile olan ticari bağlarda yeni bir gerilime yol açabilir. Bu gelişmeler, global teknoloji pazarının geleceğini ve dijital ticaretin şekillenmesini etkileme potansiyeline sahip. Şu anki etapta ise, hem AB hem de ABD, birbirlerinin ekonomik çıkarlarına yönelik hareketlere dikkatle cevap veriyor.

Kaynak: İndir